Motoryka – jakie materiały pomocnicze służą do wspierania rozwoju dziecka?

motoryka

Proces wychowania ukierunkowany jest na harmonijny rozwój sfery intelektualnej, emocjonalnej i ruchowej. Podstawą do wszelkich działań rodziców i nauczycieli jest prawidłowy rozwój fizyczny dziecka, czyli jego zdolność do wykonywania określonych działań związanych z codziennym funkcjonowaniem. Dlatego zadaniem priorytetowym jest wspieranie rozwoju motorycznego na wszystkich etapach życia dziecka.

Na czym polega rozwijanie sprawności fizycznej?

Pierwszym i nadrzędnym etapem rozwojowym jest motoryka duża. Angażuje ona duże grupy mięśniowe kończyn i wiele partii ciała. Służy do wykonywania takich czynności jak chodzenie, bieganie, przenoszenie różnych przedmiotów, jazda na rowerze lub gra w piłkę. Wykonywaniu tych zadań musi towarzyszyć prawidłowa koordynacja wzrokowo-ruchowa. Aktywność ruchowa dzieci w wieku przedszkolnym najczęściej stymulowana jest bodźcami słuchowymi. Są to zabawy przy muzyce i śpiewie. Dla nauczycieli przedszkoli dostępne są pomoce dydaktyczne w postaci płyt CD z utworami instrumentalnymi i wokalnymi.

Kształtowanie sprawności dłoni

Ruchy angażujące nadgarstek, dłoń i palce to motoryka mała. Pełni ona funkcję przy wykonywaniu precyzyjnych czynności takich jak rysowanie, pisanie, lepienie z plasteliny, zawiązywanie sznurówek, zapinanie guzików. Rozwój małej motoryki przebiega intensywnie u dzieci trzy i czteroletnich. Wszelkie opóźnienia wymagają dodatkowych ćwiczeń. W grupach przedszkolnych stosowane są przez nauczycieli scenariusze zajęć kształtujących sprawność manualną i koordynację wzrokowo ruchową. Na podstawie arkusza obserwacji jakościowej, na którym rejestruje się aktualne możliwości dziecka i jego postępy, łatwo rozpoznać fragmentaryczne niedobory w tym zakresie. Materiały pomocnicze można wtedy wykorzystać do indywidualnej pracy z dzieckiem przez nauczyciela terapii zajęciowej lub rodziców.

motoryka

Ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne

Mała motoryka leży u podstaw nauki pisania. Sprawność ta jest niezbędna już od pierwszych tygodni pierwszej klasy.

Zajęcia pod kątem dojrzałości szkolnej

Czynność pisania wymaga prawidłowego posługiwania się ołówkiem za pomocą odpowiedniego chwytu i nacisku. Sześciolatek mający z tym trudności, może na początek korzystać do rysowania z „ergonomicznego ołówka”, który niejako wymusza poprawne użycie narzędzia pisarskiego, kształtując chwyt trójpalcowy. Są też rozmaite gry edukacyjne polegające na rozwijaniu sprawności manualnej poprzez nawlekanie koralików, kolorowanie ilustracji, wycinanie, układanie historyjek obrazkowych. Do zabaw z dziećmi warto mieć w domu propozycję wydawniczą w postaci zestawu uniwersalnego, zawierającego znaczną ilość kart z materiałami pomocniczymi.

Nauka poprawnego pisania

Proces nauki pisania u dzieci ze szkoły podstawowej, u których opóźniona jest motoryka dłoni można wspierać za pomocą zestawu ćwiczeń w postaci kart pracy. Dziecko przechodzi kolejno od pisania  pojedynczych liter, poprzez łączenie ich w sylaby, a następnie w całe wyrazy. Zadania grafomotoryczne to również odzwierciedlanie drobnych znaków graficznych, malowanie szlaczków, rysowanie po śladzie, łączenie kropek, wypełnianie diagramów krzyżówek. Wszystko to ma na celu kształtowanie precyzji ruchów dłoni. Dla starszych dzieci przeznaczone są publikacje o podobnym charakterze, ale o wyższym stopniu trudności.

Trening szkolny

Do utrwalania prawidłowych nawyków w zakresie pisania u dzieci ze starszych klas, nauczyciele mogą opierać się na wiedzy uczniów wyniesionej z lekcji różnych przedmiotów. Wykorzystywana jest umiejętność czytania, pisania i liczenia, poprzez uzupełnianie tekstów, rozwiązywanie zadań logicznych, rysowanie złożonych figur geometrycznych. Taki trening to kompleksowe ćwiczenie motoryki, myślenia logicznego i wielu innych funkcji poznawczych.